door Yosé Höhne Sparborth

We komen met ons vijven vanuit Sulaymaniyah aan in Sikanian bij Kirkuk, en bisschop Mirkis ont-vangt ons lachend: “Kijk, daar komt Antarctica!”

Hij heeft gelijk. Wij: Pater Jens, Zuster Friederike, twee Indische zusters en ik staan er stevig ingepakt bij. In Sulaymaniyah viel de winter ineens binnen. Hier in Kirkuk schijnt de zon warm. Zegt de man: “Ja het is hier altijd vijf graden warmer.” Dat weet ik, ik reisde vaker heen en weer. Maar nu is dat onzin. Het is hier minstens tien graden warmer vandaag. De weerkaart wordt erbij gehaald: 12 graden verschil!

We zijn gekomen voor de inwijding van de woning van drie andere Indische zusters die in deze voorstad van Kirkuk de grote school gaan leiden die er is gebouwd. 26 oktober zijn ze in de woning getrokken, die ziet er fraai uit. Ook de pastoor van de parochie in dit gebied, Abuna Ayan, heeft een woning in deze school; de twee woningen zijn bijeen gebouwd. Abuna Ayad is er zelf niet, moest naar zijn zieke vader, maar zijn zoon staat dapper te stralen bij deze gelegenheid. Vier priesters sterk waaronder een aartsbisschop worden alle kamers gezegend. Tegen zoveel priesterlijke overmacht lijkt mij geen onkruid gewassen, dus hier moet alles voorspoedig gaan! Wij gas-ten gaan daarna door de hele school dwalen; alleen Friederike was er nog nooit.

Dit project heb ik vanaf 2014 zien groeien. Het is een zeer fraai gebouw geworden, van begin tot eind goed nagedacht over details, en zeer praktisch ingericht. Er zijn vijf lokalen van meubels voorzien, de rest komt nog. Het plan is om nu alvast met allerlei cursussen te beginnen, en dan komend schooljaar te beginnen met de klassen.

In deze situatie: een groot complex bouwen te midden van nog aanslagen (2011-2014), ISIS (2014-2017) en onzekere migratiebewegingen van die miljoenen ontheemden – in deze situatie groeien de bomen sneller dan de bouwplannen. De 3000 bomen die bisschop Mirkis in dit Sikanian langs de straten liet planten, die staan er al stralend bij. De school gaat nu beginnen met leven, 2022.

2014 woonden er honderd christelijke families, nu zijn er 300 christelijke families. Bisschop Mirkis mikt erop, dat Sikanian de belangrijkste plek hier wordt voor de Chaldeeuwse kerk, in plaats van Kirkuk. De grond is veel betaalbaarder, de plek is veel bereikbaarder, niet dat gigantische verkeer.

Pater Jens vraagt even of hij op een soort Ankawa hoopt, de christelijke tweelingstad van Erbil, maar dan wordt Mirkis bijna boos: “Absoluut geen ghetto! Bovendien, Ankawa kent nu 52 hotels, het is een wijk van superrijken geworden. Sikanian is eenvoudige middenklasse, daar horen we als kerk thuis. Alsjeblieft geen christelijk ghetto, noch een economisch ghetto!”

De grote wijk die hier nieuw werd gebouwd vanwege de enorme toestroom aan vluchtelingen en IDP’s, daar zullen de meeste leerlingen vandaan gaan komen. Tegen de horizon is nog een wijk in aanbouw want lang niet alle tentenkampen zijn voorbij, en voor velen van die vluchtelingen is er niets om naar terug te keren.

December 2014 was er een diep gat in de grond. Patriarch Sako, als bisschop nog, was al begonnen met graven voor een nieuwe kerk, maar nog zonder bouwplan. Mirkis erfde dat en zorgde voor een bouwplan. Daar kwam de vraag van de gouverneur bij voor een scholencomplex, vanwege die wijk in aanbouw. De school is dus klaar. Dat oorspronkelijke gat werd groter gemaakt, daar is nu, half in de grond gebouwd, een prachtige grote feestzaal gemaakt. Om te verhuren ook voor bruiloften en partijen in toekomst. Mirkis gaat ervan uit dat zijn opvolger over vijf jaar inkomsten krijgt uit dit soort dingen, en niet meer in buitenlanden hoeft te bedelen.

Die grote zaal is al voor feesten gebruikt; Kerst en Pasen viert de geloofsgemeenschap hier vanwege de grotere ruimte. En nu in Coronatijd zijn alle Misvieringen hier, want er kan goed afstand worden gehouden. Het plan is, dat boven deze zaal in toekomst de kerk wordt gebouwd. “Maar dat is voor mijn opvolger, ik stop met bouwen!”

Pater Jens lacht en dan wordt het laatste bouwwerk genoemd. Vlak bij de grote markt van Kirkuk had het bisdom een lap grond, daarop wordt nu een markthal gebouwd om die in kleine partjes te verhuren aan kooplui. Dat zullen toekomstige inkomsten zijn, zoals ook uit een carwash die drie jaar geleden werd gebouwd toen in kerkelijke grond vlak bij een autoweg een diepe grote waterbron werd ontdekt. Die lapjes grond lagen als erfenissen van overleden kerkleden in een la, en worden de basis voor de economische zelfredzaamheid in de toekomst. Want behalve dat 2/3 van de christenen tussen 1991 en 2017 uit Irak verdween, waren het voor een deel ook de meest vermogenden die naar buitenlanden vertrokken. Werken aan selfsupporting is dus werken aan de toekomst. Zover is het nog niet, bisschop Mirkis zucht even als het over de geldzorgen gaat. Ook langs andere wegen werd me al bevestigd dat die selfsupporting er echter wel aan gaat komen. Sikanian is voor bisschop Mirkis zelf vooral de bevestiging dat zorgen voor goed onderwijs en goede relaties met de moslimburen de christenen in het land kan houden. Dat is uiteindelijk zijn grootste drijfveer.

Dit grote complex hier in Sikanian zal mogelijk het centrum van deze voorstad worden. De omvang valt best op. En dan hoort er tegenwoordig nog die speeltuin bij die twee jaar geleden door de gouverneur werd overgedaan aan Abuna Ayad. Dat stelt het onderhoud veilig van deze openbare speeltuin. De samenwerking tussen gouvernement en bisdom ziet er hier uit als een win-winsituatie voor iedereen. Nieuw is, dat bisschop Mirkis zusters uit een buitenland haalde voor de leiding van de school. De Dominicanessen hebben hun handen te vol aan eigen wederopbouw en hervestiging van klooster en scholen in Erbil en Caracosh, die christelijke stad vlak bij Mosul. Zij waren door zeer zware verliezen geraakt dankzij ISIS.

Deze zusters komen uit India, een grote congregatie met veel ervaring in de samenwerking met moslims. Sinds 3 jaar zijn de zusters er al, met als belangrijkste taak Arabisch leren. De twee die in Sulaymaniyah leven, wachten nog op hun project, en leren intussen tevens Koerdisch. En, sinds kort: rijlessen om in het dwaze overspannen verkeer van Sulaymaniyah geen ongelukken te bouwen. Zij hopen in januari op hun bestemming aan te komen, het Mercy House, voor de opvang van bejaarden die alle kinderen in buitenlanden hebben.

Lees ook: Van onze partners in Kirkuk en Sulaymaniyah

* Uitgelichte foto: De grote feestzaal, vanaf 2018 in gebruik ook als kerkruimte, daarbovenop komt ooit de nieuwe kerk.
* Foto 2: links Pater Jens en Zr. Friederike, bisschop Mirkis in het midden achter, en Abuna Kais en Abuna Stephan (twee huisgenoten) flankeren twee zusters.
* Foto 3: Een klaslokaal.
* Foto 4: Schoolingang pleinzijde.

In 2022 vindt Actie Kerkbalans plaats van zaterdag 15 januari tot zaterdag 29 januari. Het landelijke campagneteam brengt in voorbereiding hierop ook dit jaar weer maandelijks een nieuwsbrief uit. In deze nieuwsbrief vinden organisatoren van Actie Kerkbalans in de parochies tips, informatie, een stappenplan, handige downloads en het laatste nieuws. Abonneren is gratis en wordt aanbevolen voor iedereen die betrokken is bij Actie Kerkbalans.

Recent werd al een preview gepubliceerd van de nieuwe materialen voor Actie Kerkbalans 2022. De slogan ‘Geef vandaag voor de kerk van morgen’ wordt gehandhaafd en verder uitgewerkt met de nadruk op de ‘kerk van morgen’.

Dit krijgt vorm door in de fotografie te werken met onder anderen een kind en een jongere. Op de achtergrond zijn kerkleden te zien die de kerk inlopen. “Na een ingewikkelde tijd mogen we weer! Kerken willen weer vooruit, investeren in kerk-zijn. Om in 2022 én in de toekomst van betekenis te zijn voor mensen die verdieping en ontmoeting zoeken,” schrijft het team van Actie Kerkbalans.

Aanmelden voor de nieuwsbrief

Zijn er in uw parochie vrijwilligers betrokken bij Actie Kerkbalans die de nieuwsbrief nog niet ontvangen? Wijs ze dan op deze mogelijkheid! Abonneren kan hier: www.kerkbalans.nl/inschrijven-nieuwsbrief/

De postsynodale exhortatie van paus Franciscus naar aanleiding van de bijzondere Bisschoppensynode over de Amazoneregio werd gepubliceerd op woensdag 12 februari 2020. Deze exhortatie is nu beschikbaar in een door de Nederlandse Bisschoppenconferentie geautoriseerde vertaling in de serie Kerkelijke Documentatie.

De titel van de postsynodale exhortatie is Querida Amazonia, wat Geliefde Amazone betekent. De paus vraagt in deze brief om een nieuw begin voor de Amazone, vanuit een levendig en geïncarneerd geloof, met een hernieuwde zendingsdrang die vertrouwt op de genade.

‘Oproep om naar buiten te treden’

Het tweede document in deze uitgave van Kerkelijke Documentatie is ‘De pastorale bekering van de parochiegemeenschap ten dienste van de evangeliserende zending van de Kerk’. Dit is een instructie die suggesties en richtlijnen biedt om de pastorale gemeenschap te vernieuwen. Het document “is een waardevolle kans voor pastorale bekering die in essentie missionair is,” aldus de Congregatie voor de Clerus, die de instructie uitbracht. “Het is een oproep aan parochies om naar buiten te treden.”

Het zijn “twee teksten die ieder vanuit een eigen perspectief inspireren en aanmoedigen om missionair Kerk te zijn, samengevoegd in Kerkelijke Documentatie 2021 nr. 2,” zo omschrijft de redactie de inhoud van de uitgave. Deze editie van Kerkelijke Documentatie kost € 15 (inclusief verzendkosten, exclusief behandelingskosten à € 1,10).

Bestellen

Bestellen kan via het bisdom Breda, tel.: 076 5223444, dagelijks bereikbaar tot 12.30 uur. Per e-mail: stuur een mail naar bestel@rkk.nl met in het bericht uw naam en volledige adresgegevens (straat + huisnummer, postcode + woonplaats, e-mailadres, gewenste aantal exemplaren en IBAN rekeningnummer).

Per post: via Bisdom Breda, Postbus 90189, 4800 RN Breda. Ook kan het ingevulde en uitgeprinte bestelformulier opgestuurd worden, te vinden op www.rkkerk.nl/nieuwe-uitgave-in-serie-kerkelijke-documentatie-met-onder-meer-querida-amazonia/.