De Week van gebed voor eenheid van christenen 2023 (15 t/m 22 januari 2023) moedigt kerken aan om goed te doen en recht te zoeken. Bijzondere aandacht is er voor de verdeeldheid die veroorzaakt wordt door het onrecht van ongelijkheid en racisme. Tijdens de Week van gebed voor eenheid bidden wereldwijd miljoenen christenen mee. Door samen te bidden ervaren mensen dat ze verbonden zijn, met God en met elkaar. Tegelijk tonen ze verantwoordelijkheid voor anderen door de problemen van de samenleving in de voorbede een plek te geven.

Het materiaal voor de Week van gebed voor eenheid 2023 werd voorbereid door kerken uit de Amerikaanse staat Minnesota. Zij kozen het thema ‘Doe goed, zoek recht’ uit, naar aanleiding van een Bijbeltekst uit Jesaja 1 vers 17 (“Leer goed te doen; zoek het recht, houd tirannen in toom, kom op voor wezen, sta weduwen bij”). De gruwelijke dood van George Floyd in deze staat in 2020, als gevolg van het handelen van een politieagent, bracht wereldwijd een beweging op gang waarin (de gevolgen van) racisme en etnocentrisme worden besproken. Ook in de kerk. In het materiaal van dit jaar wordt gekeken naar de rol van de kerk en gebeden om eenheid.

De jaarlijkse Week van gebed voor eenheid wordt georganiseerd door MissieNederland, de Raad van Kerken en Samen Kerk in Nederland (SKIN).

Meer informatie: www.weekvangebed.nl

Voor het vierde jaar op rij organiseert de R.-K. Kerk in Nederland een Nationale Roepingenweek. Van zondag 6 t/m zaterdag 12 november zijn er in elk bisdom en bij diverse religieuze gemeenschappen activiteiten of vieringen waarin de roeping tot het priesterschap, het diaconaat en het religieuze leven centraal staat. Doel van deze speciale week is het fundamentele belang te benadrukken van bijzondere roepingen voor de Kerk. Dat gebeurt jaarlijks op Roepingenzondag, maar deze dag komt door de viering van de Eerste Heilige Communie en andere zaken steeds meer onder druk te staan. Daarom een hele week op een ander moment in het jaar, namelijk rond het hoogfeest van de heilige Willibrord, patroonheilige van de Nederlandse Kerkprovincie en het Aartsbisdom Utrecht. Tijdens deze Nationale Roepingenweek is het gebed om roepingen een van de belangrijkste pijlers. Voor meer informatie bezoek de website van het Ariënsinstituut.

Begin september vond in het Duitse Karlsruhe de 11^de algemene vergadering van de Wereldraad van Kerken plaats. Deze bijeenkomst is het forum waar christenen uit alle hoeken van de wereld elkaar ontmoeten om met elkaar te spreken over de vragen en noden van onze tijd. De Rooms-Katholieke Kerk is geen lid van de Wereldraad, maar werkt op belangrijke terreinen wel nauw met de Wereldraad samen: bij de voorbereiding van de Gebedsweek voor de Eenheid in januari, in het werk voor de eenheid van de Kerk in de Commissie Geloof en Kerkorde, in de inzet voor gerechtigheid en vrede in onze wereld. In Karlsruhe was een delegatie van de Pauselijke Raad voor de Eenheid aanwezig.

Het thema van Willibrordzondag sluit dit jaar aan bij het centrale motto van de bijeenkomst in Karlsruhe: ‘De liefde van Christus beweegt de wereld tot eenheid en verzoening’. Ten overstaan van de crises waar de wereld momenteel mee wordt geconfronteerd (klimaat, migratie, oorlog, armoede), doet het ertoe hoe religies, kerken, christenen zich opstellen. In de oecumenische beweging ontspringt de inzet voor gerechtigheid, vrede en heelheid van de schepping aan het geloof in de liefdevolle en barmhartige God, die om de hele schepping bekommerd is en die zich in Jezus Christus heeft geopenbaard. Op Willibrordzondag willen we stilstaan bij de vraag wat de liefde van Christus betekent in ons denken over God, in ons persoonlijk leven, in de gemeenschap, in de relatie tussen kerken en in de wereld.

Collecte
De bisschoppelijke collecte die op Willibrordzondag in de parochies wordt gehouden is bestemd voor het werk van de Katholieke Vereniging voor Oecumene. Het rekeningnummer van de Katholieke Vereniging voor Oecumene is NL73 INGB 0001 0876 28. Op www.oecumene.nl staan een preekschets en voorbede. Alle parochies ontvingen rond 15 september de poster voor Willibrordzondag. Ook het nieuwe nummer van het communicatieblad ‘Overeen’ van de Vereniging voor Oecumene besteedt uitgebreid aandacht aan dit thema. Dit blad is te lezen op de website van de vereniging.

“Het geeft ons telkens weer het gevoel, dat ook wij als gedetineerden ertoe doen”, zegt een gedetineerde over de geestelijke verzorging. Met de ‘Dag van de gevangene’ op zondag 13 november 2002 wil het RK-Justitiepastoraat aandacht vragen voor de zorg voor iedereen die te maken heeft met de gevolgen van criminaliteit, zowel binnen als buiten de gevangenis.

Het gesprek van mens tot mens is een belangrijk onderdeel van de geestelijke verzorging. Daarnaast kunnen gedetineerden ook een kerkdienst bezoeken. En dat heeft een grote impact. Een gedetineerde vertelt: “Bovendien lijkt het wel dat door het bijwonen van de wekelijkse kerkdienst gedetineerden meer tot inzicht komen wat goed en fout is, ook in de context van het door hen zelf gepleegde delict. In feite gaan we als gedetineerden hier elke week door de wasstraat van het geweten.”

De Dag van de gevangene is een initiatief dat in vele landen al langer bestaat. Op deze zondag wordt er in alle gevangenissen en in de parochies tijdens de kerkdienst gebeden voor zowel de gevangenen en hun familie én voor de slachtoffers van criminaliteit.

Wij vragen u om met onderstaande gebedsintentie ook in uw kerk in de vieringen van 13 november aandacht aan deze dag te geven.

Gebed

Heer, we bidden voor allen die in detentie zitten
en voor allen die gebukt gaan onder de gevolgen
van criminaliteit en detentie.
Wij vragen U, doorbreek gevoelens van angst en eenzaamheid.
Schenk uw liefde en barmhartigheid aan de gevangenen,
aan hun families en vrienden, aan het gevangenispersoneel
en aan iedereen die om hen geeft.
Wees bij allen die gewond zijn geraakt door het gedrag van anderen,
wees vooral bij de slachtoffers van misdrijven.
Help ons om elkaar te vergeven,
om steeds rechtvaardig te handelen,
en om met de kracht van de heilige Geest
vast te houden aan de liefde en nederigheid
van Christus, vandaag en alle dagen. Amen

Wilt u meer weten, kijk dan op: https://www.justitiepastoraat.nl/

* Foto: iStock – sakhorn38

Willem Jacobus kardinaal Eijk, aartsbisschop van Utrecht, zal op zaterdag 1 oktober Wim Kremer tot diaken wijden. De plechtigheid vindt om 10.30 uur plaats in de Sint Catharinakathedraal (Lange Nieuwstraat 36). Kremer wordt tot permanent diaken gewijd. Na de wijdingsplechtigheid is er gelegenheid tot feliciteren in de nabijgelegen Nicolaïkerk.

* Foto: Ariënsinstituut

Wat een prachtige bedevaart hebben we gehad in Kevelaer! Alles klopte, terwijl niet alles volgens het boekje verliet.
Wat ben ik dankbaar dat ik erbij mocht zijn en onderdeel mag uitmaken van het Utrechtse Broederschap. Vele mooie en warme reacties heb ik mogen ontvangen van de pelgrims. Wat mag u allen trots zijn op de bijdrage die u heeft geleverd. Zonder u zou het niet zo zijn geweest. U heeft het verschil gemaakt. Complimenten en een dankuwel vanuit mijn hart.
Ik kijk uit naar volgend jaar, donderdag 17 en vrijdag 18 augustus 2023 (onder voorbehoud). En natuurlijk eerst zondag 2 oktober om 15:00 uur het Marialof in de Johannes de Doper in Mijdrecht. Ik hoop u daar weer te ontmoeten. Voor nu lekker nagenieten.

Fijn weekend en tot 2 oktober.
Warme groet,

Karin van Kas
Voorzitter Utrechtse Broederschap O.L. Vrouw van Kevelaer

* Foto: Dorien de Brouwer

door Yosé Höhne Sparborth

Sinds het optreden van ISIS in Irak weet de wereld van het bestaan van Yezidi. Binnen Irak leven formeel 12 verschillende entiteiten, er zijn er meer waar wij nog nooit van hebben gehoord.

Toen ik in oktober voor 8 maanden naar Irak vertrok, kreeg ik van verschillende zijden kleine bedragen mee, die samen best leuk opliepen. Ook benaderde ik een paar kleine fondsen. Als laatste heeft nu de Antoniusgemeenschap in de vastentijd gecollecteerd voor het Yezidi-project waar het klooster te Suleymaniyah bij betrokken is. Op 1 mei was de leider van het klooster Pater Jens, heel even in Utrecht, in de pastorie, en het Nederlands Dagblad gaf een artikel over hem.

Van deze gelden wordt de peuteropvang betaald voor dit hele jaar. Het is onderdeel van een Alfabetiseringscursus onder Yezidi die nog steeds in een kamp zitten, bij Suleymaniyah. Toen zij vijf jaar geleden “ontdekt” werden door Pater Jens, deed hij wat al gebruik was bij de drie jaar opvang van 258 IDP’s in het klooster: de tijd goed gebruiken. In het kader van het eigen grote dialoogprogramma heeft hij diverse docenten die Engels, Arabisch of Koerdisch les geven. Eén van hen vroeg hij voor een alfabetiseringscursus van de Yezidi-vrouwen, want hij ontdekte dat velen niet konden lezen. Daar de wachttijd dan voor gebruiken, is het devies. Een half jaar later kwamen Yezidi-mannen vragen of ze ook mochten. Dat leidde tot de peuteropvang, want waar laat je die koters anders in een tentenkamp?

Tot dit jaar betaalde een andere organisatie die kosten, maar in november gaven ze aan dat ze door grote pech elders dat niet meer konden opbrengen. Ineens een ongedekte post in een groot programma… De gelden “uit Utrecht” hielpen dat opvangen en als ik het goed heb, is heel 2022 erdoor gedekt. Het geeft een jaar de ruimte om naar een andere organisatie te kijken die de kosten wil dragen.

Bisschop Mirkis en zijn bisdom Kirkuk verzorgde eerder nog een jaar lang Yezidi-studenten die geen dorp hadden om naar terug te keren; wél door de president van de universiteit Mosul verplicht werden daar de studie te voltooien; én van de toenmalige bisschop van Mosul niet in Caracosh mochten leven (“ZIJN christelijke stad”). Een jaar lang verzorgde het bisdom onderkomen, voedselpakketten en de busgelden vanaf Bashika. Daarna was het geld op, omdat buitenlanden te weinig te hulp schoten: dat jaar had $ 1.000.000 gekost. Het bisdom moest stoppen. Utrecht zelf droeg samen met de Vastenactie eerder 2 jaar lang bij aan de studentenhuizen voor moslims, christenen én yezidi die het bisdom te Kirkuk verzorgde voor studenten uit vluchtelingenkampen.

Vanuit dit Utrechtse weten lees ik een recent NOS-artikel, waarin een Yezidiman zegt: “Het verwerken van trauma’s … is makkelijker in Nederland. In Irak zitten ze nog altijd in een tent. Jezidi’s voelen zich daar door de overheid vergeten. De hulp schiet tekort in de kampen. Hoe kan je iemand helpen om van een trauma af te komen als ze in zo’n tent leven? Dat is op zichzelf al een trauma.” Hassoo ziet geen toekomst voor jezidi’s in Irak. “Gezien de huidige situatie zal het land de komende twintig jaar niet vooruitgaan. Ook als je kijkt naar de geschiedenis en wat er zich heeft afgespeeld: duizenden jezidi’s zijn vermoord. Dat blijft zich herhalen en is heel verdrietig. Irak was ooit ons land.”

Elke Yezidi mag dat zo zeggen, ze hebben zeer zwaar geleden onder ISIS en lijden nog steeds zwaar. Dit laatste echter nagenoeg niet door toedoen van Irakezen. Heel Irak, vooral het noorden, zit nog vol met vluchtelingenkampen: uit Syrië, uit Afghanistan, en vooral uit Irak zelf: 30 jaar oorlogen heeft veel mensen ontheemd, veel dorpen vernield, zeer onveilig gemaakt sinds ISIS, en het gaat over miljoenen die nog niet konden terugkeren. Anderen zijn aan het terugkeren en weer opbouwen. Irak is via VN-oorlog 1991, VN-boycot 1991-2003 en VS/GB/NL oorlog in 2003 over de rand van de afgrond geduwd. Nou, nee, bijna. VS en ISIS deden hun uiterste best om het land in een burgeroorlog te krijgen, en dat hebben die 12 entiteiten samen gewoon verdomd. Maar het land overleeft wel nog steeds aan die afgrond.

Juist de wereld (“westen”; “christelijk”) die dit eens moderne land zo verwoestte, wil er eigenlijk weinig van weten. De oorlog in de Oekraïne werkt nu bovendien als een bliksemafleider. Nu hoeft het helemaal niet meer over Irak te gaan, hoe ze daar alles doen om toch langzaam op te krabbelen; ondanks alles humaan te blijven;  elkaar te helpen waar mogelijk. En aan alle zijden schiet altijd overal van alles te kort.

Dat in 2003 Bush de hele staatsstructuur ontmantelde, tot en met douane en vuilophaaldienst, hielp ook niet erg. Het land werd zo’n 150 teruggegooid, in de oude stammenstructuur, simpelweg als overlevingsstrategie. Dat echter gaf veel ruimte aan corrupte stamhoofden, die er voor een deel vandoor gaan met de olie-opbrengsten. Vroeger werden die door de staat gebruikt voor onderwijs en ziekenzorg, maar ja, dat was onder Saddam. Veel volk zegt dan ook, dat het onder hem beter was.

De Yezidi hebben intussen historische redenen om niet meer te vertrouwen. Tegelijk is er historische en vooral actuele reden om toch vertrouwen op te bouwen. Hoop ligt bij de arbeid die diverse NGO’s leveren, om de wachttijd in die kampen goed in te zetten: vorming, psychologische hulp, dialoog-projecten, en waar mogelijk gelden vinden voor toch opbouw van dorpen. Uit het Yezidi-project van het klooster zijn de helft van de Yezidi inmiddels teruggekeerd naar enig dorp. Lokale dorpsbewoners rond het kamp vroegen of ze de open plekken mochten innemen, als ze financieel een beetje bijdragen. Dat is nu de formule.

(P.S. even niet denken dat Irak dus een achterlijk land is. In 1987 kreeg het een VN-onderscheiding vanwege de hoge graad aan snelle en goede alfabetisering. De oorlogen nadien maakten dat veel jongeren, met name meisjes, en kleine minderheden, niet meer naar school konden…)

Foto’s:
uitgelichte foto: yezidivrouwen en -kinderen.
Foto 1: een groep Yezidi-studentes op het dak vangen verblijf; woningen waarvan de eigenaar nog niet kan terugkeren; ze mogen er zolang wonen, er is water en elektra. En matrassen.
Foto 2: Voor elke “woongroep” van Yezidi-studenten is een voedselpakket klaargezet met rijst, bonen, suiker en zout. Per groep zal iemand het in ontvangst nemen.
Foto 3: Het schild bij de ingang van een kamp vertelt wie daar hulp verlenen.

Lees ook eerdere berichten uit de regio:

Op bezoek in Ankawa
De Paus was weer in Caracosh
Sneeuw in Kirkuk!
Fantastisch kerstfeest in Kirkuk
Bouwen een Toekomst – bericht uit Sulaymaniyah
Van onze partners in Kirkuk en Sulaymaniyah

Willem Jacobus kardinaal Eijk, aartsbisschop van Utrecht, zal op zaterdag 7 mei Antoon van Gaans en Richard Meijer tot diaken wijden. De plechtigheid vindt om 10.30 uur plaats in de Sint Catharinakathedraal te Utrecht (Lange Nieuwstraat 36). De wijdingsplechtigheid zal plaatsvinden conform de dan geldende coronamaatregelen.

Van Gaans en Meijer worden tot permanent diaken gewijd. Na de wijdingsplechtigheid is er (eveneens met inachtneming van de dan geldende coronamaatregelen) gelegenheid tot feliciteren. Kardinaal Eijk: “In deze tijd van voorbereiding vraag ik om uw gebed voor de wijdelingen.”

Antoon van Gaans werd met ingang van 5 januari 2022 voor een periode van vier jaar benoemd als kandidaat-diaken met een speciale opdracht in de samenwerkende parochies Onze Lieve Vrouw van Amersfoort te Amersfoort en HH. Martha en Maria te Baarn. Richard Meijer werd met ingang van 5 januari 2022 voor een periode van vier jaar benoemd als kandidaat-diaken met een speciale opdracht in de Emmanuelparochie te Ommen.

De diakenwijding van Meijer en Van Gaans zou oorspronkelijk plaatsvinden op zaterdag 15 januari, maar wegens de eind 2021 geldende maatregelen vanwege de coronaviruspandemie was het te onzeker of de wijdingsplechtigheid dan wel door kon gaan en onder welke omstandigheden. Daarom besloot kardinaal Eijk in december in overleg met rector Kuipers “tot zijn grote spijt” de diakenwijding uit te stellen.

Na Caracosh ging Yosé Höhne Sparborth naar Ankawa, de christelijke tweelingstad bij Erbil. Ook daar verbleef ze bij de zusters Dominicanessen, die ze sinds 2003 kent. Dit is haar verhaal:

In Ankawa verblijf ik twee weken in het huis waar nu de bejaarde zusters leven en een vleugel is aangebouwd voor zusters die verzorging nodig hebben. Het huis heeft te veel plek, zoals ook het huis in Caracosh. De veranderingen gaan sneller dan bouwplannen kunnen bijhouden. Toch was de omvang van het huis wezenlijk voor zijn korte geschiedenis: een bewogen geschiedenis. Zo werden zomer 2014 de 22 bejaarde zusters die hier woonden ineens overvallen door ruim 50 zusters die Caracosh waren ontvlucht vanwege ISIS. Toen leefde het hier hutjemutje, totdat er wooncontainers werden bijgezet inde tuin. Later werd een huis erbij gekocht van een emigrant, en daar wonen nog steeds 7 zusters. Ook daar werd het huis te groot toen iedereen weer naar Caracosh terug kon. In de ene helft van het huis wonen nu drie Yezidi-gezinnen.

Ook over dit huis wordt nagedacht. De plannen voor de grotere huizen stammen uit het begin van de jaren negentig, toen Arabisch Irak onleefbaar werd door de VN-boycot en de eerste christelijke vluchtelingen naar Koerdisch Irak kwamen, waar geen boycot was. Al snel echter vonden christenen de weg naar Europa, terwijl de moslims binnen Irak hun toevlucht moesten vinden. Koerdisch Irak telde in 1991 3 miljoen inwoners, nu telt het 9 miljoen inwoners. Daar kwamen naast de vluchtelingen uit Arabisch Irak ook Syrische vluchtelingen bij.

De Dominicanessen beleefden door die spannende tijden twee bewegingen tegelijkertijd. De snelle afname van het aantal christenen in het land verlaagde dramatisch het aantal nieuwe leden. Er is bijna geen aanwas. En in dat eerste jaar na de vlucht voor ISIS stierven 14 Dominicanessen zomaar, plotseling, zonder zichtbare aanleiding. Die schrik zit nog in de lichamen.

Toch, in dit huis te Ankawa met 18 bejaarde zusters en twee zusters die buitenshuis een baan hebben, is er een relatieve rust. Zuster Raoewa is rond de dertig, werkt bij waterbeheer. En ik leer haar specifieke technieken om de lichamelijke conditie van enkele zusters te verbeteren. De jarenlange oorlog blokkeert het craneo-sacraal systeem, wat forse gevolgen kan hebben voor de hele mens. Het vluchten en niet meer uit die stress komen is er één van.

Zr. Rosa geeft catecheseles aan de Publieke school. De leerlingen vroeg of ze haar klooster mochten bezoeken. Het wordt een middagproject, bezoek aan twee mannenkloosters en dan meebieden en mee eten met de zusters Dominicanessen. Zr. Rosa vraagt mij mee, om met de goed een korte meditatie te doen. We worden ontvangen bij de Paters Dominicanen en bij een Mannenorde binnen de Chaldeeuwse kerk. Ook hier: een gebouw, te groot geworden, omdat het gepland werd in de bloeitijd van de jaren tachtig, toen christelijke families nog grote gezinnen hadden. Het samen eten met de zusters wordt een feestelijke maaltijd na een gebed in de kapel.

Twee dagen later gaan zeven zusters met mij mee om te picknicken. Koerdisch Irak heeft fantastische bergen, en bij Erbil is er een langgerekt dal tussen twee bergketens, waar de mensen massaal heen trekken op vrije dagen en feestdagen om onder een boom te gaan picknicken. De zusters kiezen een werkdag, dan is het rustig. Enkelen wagen zich voor de lol aan het voetballen, de rest kijkt lachend toe. De dag is koud, het voetballen houden maar twee zusters vol, dus na een uur pakken we weer in. “Picknicken” betekent bij hen: veel drinken en snoepen, en een ijsje toe. Dus we rijden Shaklawa binnen, een toeristisch oord in deze bergen, waar enkele zusters vandaan komen. Ook hier is het vandaag rustig, we zijn de enige grote groep die ijs wil. Iedereen loopt met een jas aan.

En dan vraagt zr. Rosa me mee voor een tocht echt de bergen in. Maar eerst gaat ze nog langs bij de penningmeester van haar school, om haar salaris op te halen. Salaris, dat is een bundel grote papieren biljetten. De penningmeester heeft een hele zak vol met zulke stapels, de salarissen voor de 21 leraressen. Ik mag het van haar fotograferen. Dit is één resultaat van de VN-boycot die aan het Arabischtalige deel van Irak werd aangedaan van 1991-2003: de waarde van het Iraakse geld verloor 6000%. Was 1991 1 Dinar 3 dollar, nu is 1 Dollar 1800 Dinar. Het Iraakse geld heeft zich nauwelijks kunnen herstellen nadien, daarvoor werd er vanaf 2003 eerst nog te veel kapot gebombardeerd; Bush ontmantelde vervolgens de hele staatsapparatuur waardoor corruptie ontstond; en Turkije en Iran sprongen in de gaten en namen de particuliere sector over.

Niemand wil mee, dat is te veel sport. Zr. Rosa komt uit Shaklawa en als kind beklommen ze de bergen al om in de top te zitten picknicken. Baby’s gingen mee op de rug, tafels en stoelen ook. IK ben dus zogezegd met een berggeit op pad. Wel, zo ziet dat er ook uit. Om mijnentwil maakt ze af en toe een kleine rust, zodat ik in geëigend tempo de steile smalle paden met veel steengruis kan beklimmen. Gelukkig heb ik ervaring uit eerdere levens zeg maar.

Deze bergen hebben een heel aparte bijzonderheid. bergen ontstaan doordat de grote aardplaten bewegen en dan zachter steen omhoogduwen – of kleinere platen omhoog drukken. Wel, dit laatste is erg goed te zien aan deze Koerdische bergen, in vele varianten. En dan vertelt zr. Rosa, dat in haar jeugd de bergen vol met grote bomen stonden. 1991-1995 ongeveer hebben die mensen al die bomen gekapt, omdat er in die eerste jaren geen olie mocht worden uitgevoerd en dus ook niet werd opgepompt. Ook Koerdisch Irak, dat buiten de boycot viel, had dus geen brandstof.

Je ziet overal kleine bomen pogen weer te groeien. Ongelooflijk, ze hebben veel rots en weinig grond. Een bepaalde vogel verstopt zaden ind e grond en vindt die veelal niet terug; dat loopt dan uit.

Deze laatste dagen bij de Zusters viert heel Koerdistan feest: het formele bestaan van Koerdistan, sinds er rond 1940 een president was voor heel Koerdistan, wordt uitbundig gevierd met vijf dagen vrij van alle scholen. Dit feest wordt door de Zusters bekeken via de televisie, en je ziet de hossende mensen op straat; de autowegen volgepakt met bijna stilstaande rijen; alle picknickplaatsen met grote families. Maar… het is koud, te koud voor deze tijd. Dus de mensen lopen met jassen aan, zitten onder de bomen bij het vuur. Normaal zou iedereen in klederdracht zijn en dansen en springen.

Kortom, in dit deel van het land wordt veel samen gespeld en gefeest, en dat is goed om alle oorlogstrauma’ te vergeten. De Zusters in Ankawa leven dus op de geode plek. Ook zij willen nadenken over meer speelmogelijkheid, ook voor de oudsten onder hen.

Lees ook eerdere berichten uit de regio:
De Paus was weer in Caracosh
Sneeuw in Kirkuk!
Fantastisch kerstfeest in Kirkuk
Bouwen een Toekomst – bericht uit Sulaymaniyah
Van onze partners in Kirkuk en Sulaymaniyah

door Yosé Höhne Sparborth

Op 5 maart 2021 was Paus Franciscus bij zijn driedaags bezoek aan Irak in Caracosh. Deze voorstad van Mosul kent de grootste christelijke concentratie en de moslims leven als minderheid.

5 maart 2022 was zr. Yosé Höhne Sparborth in Caracosh, op uitnodiging van de zusters Dominicanessen, die er 3 communiteiten hebben, een Lagere school met ruim 500 leerlingen en een lyceum met ruim 200 leerlingen. Een van de zusters geeft Franse les aan een staatslyceum in deze stad. Yosé:

“Toch maar eerst het leven op dit moment, en dan de feestelijkheid. In Caracosh wordt driftig opgebouwd, wat daar relatief snel kan gaan. Mosul werd kapot gebombardeerd, daar moet voornamelijk vanaf de grond weer worden opgebouwd, en veel mensen leven voorlopig in halve ruïnes. Caracosh werd door ISIS vernield, en dat zit er anders uit. Doorgaans zeer stevige constructies, die je enkel met bommen kapot krijgt. ISIS deed het dan ook anders: in brand steken, of slopen wat te slopen viel: deuren en ramen eruit, plafondplaten en elektra afgerukt, alle huisraad en meubels de straat op en de fik erin. Dramatisch als je weet dat daartussen natuurlijk ook de fotoalbums lagen en alle persoonlijke bezittingen en herinneringen. Maar er kan wel snel worden opgebouwd. Zomer 2017 zag je al overal de mensen met witsel en klak aan de gang om de verbrandingen in de woningen onzichtbaar te maken. Het voelde voor velen als een wegpoetsen van de herinnering aan ISIS. En dan elektra ver nieuwen, waterleidingen herstellen, deuren en ramen inzetten, en eerste meubels aanschaffen. Bordje, vorkje, mes…

Inmiddels kregen alle woningen die verbrand werden een ster in het nummerbord. De straten zien er wel heel gevarieerd uit: Sommige woningen alweer in volle groei hersteld; andere woningen eenvoudig, maar schoon. Ook zijn er in elke straat woningen te vinden die er nog steeds uitgebrand bijstaan: de eigenaren zijn geëmigreerd, er hebben zich nog geen kopers gemeld. Soms beginnen de klimplanten door de woning te groeien.

Een paar dagen Caracosh maakt ook zichtbaar: er is een bijna ondergrondse nervositeit die de mensen beweegt: iedereen rent voortdurend, jakkert, heeft geen idee hoe je kunt uitrusten. De opbouw gaat in een nerveus snel tempo. De families wonen weer, de kinderen die naar school komen zijn nerveus, hebben een slechte concentratie, sommige kleine kinderen zijn al agressief. De zusters vrezen dat er veel gezinsgeweld is. Kortom: ISIS zit nog in al die lichamen en drijft de mensen voort. Toen ik in een gesprek aangaf, dat het god zou zijn om eraan te werken dat ze ISIS uit het lijf krijgen, zei één zuster: “Dat kan niet”. Waarop ik zei: “Dan heeft ISIS alsnog gewonnen.”

We hebben samen een klein programma gemaakt om in jezelf de rem terug te vinden, waarmee je jezelf kunt doen stoppen. Werkelijk stilstaan, hier en nu. Niet mijn voeten hier, en mijn hoofd voortrennen, want dan raak je fors uit evenwicht én uitgeput.

Met enkele zusters samen formuleerden we het probleem, en wat nodig is de komende tijd: “Eigenlijk rennen we al 30 jaar lang voor ons leven, sinds de wereld die oorlog in 1991 tegen ons begon. Toen 13 jaar een dodelijke boycot en regelmatig bombardementen, iedereen die kon vluchtte is weg. Toen in 2003 de invasie van de Amerikanen (Met Blair en Balkenende als grote steun) die in het hele land tegelijk bombardeerden. Ze ontmantelden de hele overheidsstructuur tot en met douane en vuilophaaldienst, en sindsdien wordt dat moeizaam weer opgebouwd. Sindsdien zijn er ook telkens weer kleine aanslagen, de grotere aanslagen zijn gelukkig zelden geworden. We kunnen dus niet anders meer dan wegrennen, dat is onze psyche. Hoe stoppen we?.”

We hebben eerste aanzetten gevonden om te stoppen. Want, dat is helder: de mensen hebben geen rennende zusters nodig. De mensen hebben plekken nodig waar je tot rust kunt komen, weg van dat voortjakkeren en vluchten.

Wel, de feestelijkheden omdat een jaar geleden Paus Franciscus op bezoek was, die gaven wel veel werk, maar de twee dagen feest waren ook echt feest. Culturele programma’s, lachen zingen. wekenlang al de kernboodschap van de Paus in de straten: “Jullie zijn allen broeders”. De moslims en de christenen waren samen dolenthousiast bijeen om de Paus welkom te heten, en om dat nu samen te herdenken. Zelfs in dit zeer christelijke Caracosh vierden de moslims mee.

Feesten geeft energie. Samen feesten, samen spelen, dat is wat energie geeft. Het geeft zelfs energie om te stoppen.

Misschien werkt ook Caracosh aan zijn werkelijke bevrijding. Ik heb gebed beloofd.

Intussen bidt Caracosh dat de oorlog in Oekraïne maar snel mag stoppen. Dus laat Europa vooral Poetin aan tafel krijgen. Onderhandelen. In Irak kunnen de gewone mensen je vertellen wat een oorlog doet die te lang duurt. Wij mensen zijn er niet voor gemaakt. En sinds er bommen zijn en kanonnen, is geen enkele oorlog meer rechtvaardig, maar alleen maar gruwelijk.”

Lees ook eerdere berichten uit de regio:
Sneeuw in Kirkuk!
Fantastisch kerstfeest in Kirkuk
Bouwen een Toekomst – bericht uit Sulaymaniyah
Van onze partners in Kirkuk en Sulaymaniyah