Kardinaal Farrell, camerlengo van de paus, heeft op paasmaandag 21 april met diepe droefheid de dood van paus Franciscus bekendgemaakt: “Dierbare broeders en zusters, met diepe droefheid moet ik het overlijden van onze Heilige Vader Franciscus aankondigen. Vanmorgen om 07.35 uur keerde de bisschop van Rome, Franciscus, terug naar het huis van de Vader.” In reacties op zijn sterven vragen kardinaal Eijk en voorzitter mgr. Van den Hende namens de Bisschoppenconferentie alle gelovigen om te bidden voor de zielenrust van paus Franciscus.

De gezondheid van de paus was de laatste maanden heel kwetsbaar maar hij was aan het herstellen en op Eerste Paasdag was hij nog op het St. Pietersplein om de gelovigen te begroeten. Zijn dood kwam daarom toch als een onverwachte schok. Kardinaal Farrell: “Zijn hele leven was gewijd aan de dienst aan de Heer en Zijn Kerk. Hij heeft ons geleerd de waarden van het Evangelie met trouw, moed en universele liefde na te leven, vooral ten behoeve van de armsten en meest gemarginaliseerden. Met immense dankbaarheid voor zijn voorbeeld als een ware leerling van de Heer Jezus, bevelen wij de ziel van paus Franciscus aan bij de oneindige barmhartige liefde van de Drie-enige God.”

De moed niet opgeven
Kardinaal Eijk noemt paus Franciscus in zijn reactie op het overlijden “een paus van de bemoediging”. Hij vertelt over twee ontmoetingen die de Nederlandse bisschoppen in 2013 en in 2022 gezamenlijk met de paus hadden: “Zoals wel vaker legde hij bij die gelegenheid de voorbereide toespraak terzijde en ging echt in dialoog met ons. Hij deed beide keren de krachtige oproep om vol te houden en de moed niet op te geven. Niet omkijken in nostalgie, maar de blik richten op de toekomst. Die boodschap gaf hij ons en daarmee alle katholieken van Nederland mee. En dat herhaalde hij ook in de persoonlijke ontmoetingen die ik met hem had,” vertelt de kardinaal.

Hart voor de zwakkeren in de samenleving
Hij noemt naast “de gave van de bemoediging” het grote hart dat paus Franciscus had voor de zwakkeren in de samenleving. “Dat liet hij steeds weer blijken in zijn teksten en door de bezoeken die hij bracht aan groepen gemarginaliseerden. Ook benadrukte hij in duidelijke woorden de beschermwaardigheid van het leven, van het begin tot het einde.”

Ook bisschop Van den Hende benoemt in zijn reactie hoe paus Franciscus opkwam voor onder anderen de armen en plaatst dit in de context van de missionaire opdracht van de Kerk om de vreugde van het evangelie te blijven verkondigen: “Het gaat om een vreugde die samenhangt met de liefde van God en met de opdracht tot naastenliefde in werken van barmhartigheid. Dat onderstreepte paus Franciscus ook in het door hem geïnitieerde Heilig Jaar van Barmhartigheid (2016). In die overtuiging toonde paus Franciscus gedurende zijn pontificaat grote liefde en zorg voor de armen en de vluchtelingen in de wereld van vandaag.”

Nieuwe paus
De vreugde van het evangelie waarover de paus sprak, inspireerde hem tot het thema van het Heilig Jaar 2025: pelgrims van hoop. Mgr. Van den Hende: “In het voetspoor van zijn directe voorgangers heeft paus Franciscus als pelgrim van hoop veel gereisd om met de vreugde van het evangelie veel mensen te ontmoeten en in dialoog te treden. En in het besef dat de schepping door God aan de mens is gegeven als gemeenschappelijk huis, hield paus Franciscus met zijn encycliek Laudato si’ (2015) wereldwijd het pleidooi om zorg te hebben voor de wereld waarin wij leven.”

Mgr. Van den Hende vraagt behalve gebed voor de zielenrust van paus Franciscus om “te bidden voor de Kerk en de wereld in onze tijd. Dat we als Kerk onder de herderlijke leiding van een nieuwe paus de vreugde van het evangelie weten te bewaren, opdat veel mensen in de wereld van nu door onze liefde en hoop eveneens die vreugde van het geloof in Christus mogen leren kennen of herontdekken.”

Lees hier de complete reactie van kardinaal Eijk
Lees hier de complete reactie van mgr. Van den Hende
Over de encyclieken van paus Franciscus

* Bron: Aartsbisdom Utrecht.

* Foto: Ramon Mangold