In het kader van het 85-jarig jubileum van de Pauluskerk heeft Werend Griffioen een aantal mensen die nauw betrokken zijn/waren bij de Pauluskerk geïnterviewd.
Als opmaat naar de jubileumweek vind u hier elke week een nieuw interview.

Deze week: Roel Braakhuis (63)

Roel Braakhuis was van maart 1997 tot eind 2009 pastoraal werker in de Paulusparochie. Hij moest daar noodgedwongen zijn plek opgeven. Hij was verliefd geworden op Esther Nelemans, pastoraal werker in de naburige Aloysiusparochie. Roel en zijn vrouw scheidden, maar het betekende tevens het afscheid van de Paulusparochie. Nu staat hij – getrouwd en wel met Esther – alweer acht zes jaar als predikant in de PKN-gemeente in Ammerstol, het vroegere communistennest middenin de protestants-orthodoxe Krimpenerwaard.
‘Het gaat goed in Ammerstol,’ zegt hij. ‘Ik kwam daar in 2012. Vrijheid van geloof heeft in deze gemeente altijd voorop gestaan. Mensen kiezen vanuit zichzelf voor deze gemeente. Maar ja, ook bij ons krijgen we te maken met de neergang.’

Hoe kijk je terug op je tijd bij de Paulus?
‘Toen ik daar aankwam trof ik een verdrietige parochiegemeenschap aan. Het gebouw straalde dat uit: spinnenwebben aan het plafond, een spant die niet afgeschilderd was, het Mariabeeld uit de oude Pauluskerk stond in het portaal (want Maria mocht enkel als ikoon in de kerkzaal aanwezig zijn.) Daarom heb ik veel aandacht besteed aan het gebouw, met Adrie en Cees Klören en Johan Peek onder andere in het begin en later met Cor Smetsers. Het orgelfonds werd wakker gekust en het bestuur kocht de kruisweg gemaakt door kunstenaar Mari Andriessen van een kerk die opgeheven werd en ook het Mariabeeld kwam terug in de kerk. Er is veel opgeknapt, want alleen in een opgeruimd huis kunnen mensen troost vinden.
Beleid werd in de tijd dat hij kwam geschreven met een hoofdletter. Voorbeeld: woord- en communievieringen golden als ‘liturgisch niet verantwoord’. ‘Ik miste souplesse en een gevoelige antenne voor wat mensen belangrijk vinden.’ Het vroeg veel tact om in die eikenhouten besluiten wat ruimte te vinden.
Begin dit jaar was hij voor een jubileumfeestje even terug in de Paulus. ‘Dan denk ik aan de enorme rol die muziek bij jullie speelt, met maar liefst drie koren. Muziek toont bij uitstek de schoonheid van geloven.’

Ook de Paulus heeft te maken met leegloop. Hoe kijk jij daar als oudgediende tegenaan?
‘Alles bij elkaar genomen heeft de Paulusgemeenschap flinke en goeie stappen gezet. Maar de Paulusgemeenschap wordt bij de algemene kerkkrimp niet overgeslagen. In het wijkblad zei ik 10 jaar geleden al dat heel veel mensen kerk uiterst belangrijk vinden, maar dan voor anderen. Dat is nog steeds zo. Wat er in dat gebouw gebeurt, daar is geen interesse voor. De Paulus is een mooie club, maar ook best wel gesloten. Het zou goed zijn als ze uit haar eigen cocon zou kruipen.’

In het kader van het 85-jarig jubileum van de Pauluskerk heeft Werend Griffioen een aantal mensen die nauw betrokken zijn/waren bij de Pauluskerk geïnterviewd.
Als opmaat naar de jubileumweek vind u hier elke week een nieuw interview.

Deze week: Arnold Smeets (57), oud-KRO redacteur, nu coördinator postacademisch onderwijs Faculteit Katholieke Theologie Universiteit Tilburg

‘Ik ervaar de omgang met de mensen van de Paulus als heel prettig. Dat was al vanaf de tijd dat we hier in 2008 van Tilburg naar Utrecht verhuisden. We zijn er getrouwd, er kwam ook iemand van de kerk om kennis met ons te maken. Maar al in Tilburg deden we niet veel aan kerk, de prioriteiten zoals werk lagen gewoon anders. Vorig jaar is mijn vrouw, Henny, aan kanker gestorven. Van lieverlee is de Paulus mijn vaste kerk geworden. Het aantal koren is geweldig, Henny dacht er nog aan om koorlid te worden. Speelt mee het gemak dat de Paulus om de hoek was.
Ik vind het gebouw mooi met mooi licht van binnen. Je ziet dat het een protestants gebouw is dat katholiek is geworden.
Er hangt ook een goede sfeer. Mensen kennen elkaar, dat merk je, en de kerkgangers zijn qua leeftijd redelijk gemêleerd. Ik voel me welkom, en zeker niet buitengesloten als relatieve nieuweling.

Het geloof? Ik herken in de Paulus een goed katholieke eigentijdse orthodoxie. Ik bedoel daarmee dat deze kerkgemeenschap geen basisgemeente of leerhuis is. De taal, de gezangen, de toon van de voorbeden, het bewieroken van het kerkvolk: het past allemaal in de katholieke traditie. Verre van wereldvreemd en, ook in de liturgie soms, een tikje eigenzinnig. Dat past wel bij katholieken. De liturgie hier is geen uitvoering, geen strak showtje; het gaat niet om de vorm alleen, al is daar natuurlijk aandacht voor. Men maakt de plechtige gebaren, maar je ziet ook de weifel daarbij. Je ziet het bijvoorbeeld bij het terugbrengen van de Bijbel na het voorlezen van het evangelie. Sommige gaan zitten, anderen blijven staan – en ik wacht ook meestal niet met gaan zitten tot de preek begint. Daarmee is de liturgie een beetje houtje-touwtje. Het is een geloofsgemeenschap van mensen, betrokken op God, op de medemens en op elkaar.
Dat maakt misschien wel de sfeer zo goed.’

In het kader van het 85-jarig jubileum van de Pauluskerk heeft Werend Griffioen een aantal mensen die nauw betrokken zijn/waren bij de Pauluskerk geïnterviewd.
Als opmaat naar de jubileumweek vind u hier elke week een nieuw interview.

Deze week:
Monseigneur De Kok

Achtentachtig is hij nu, monseigneur Jan de Kok. Franciscaner broeder, emeritus-hulpbisschop van Utrecht, oud-hoogleraar kerkgeschiedenis én van 2002 tot 2011 priester-assistent in de Pauluskerk.
Hij heeft wat last van een stramme rug, maar verder voelt hij zich fit, zo vertelt hij in zijn appartement in een zorgcomplex in Voorhout bij Oegstgeest.

In de tijd dat hij voorging in de parochie van Bunnik kreeg hij last van een onwillig been. De dokter had hem rust geadviseerd. Maar of de parochianen daar wat mee te maken hadden? Zo verscheen monseigneur De Kok die zondag met een barkruk op het altaar, zodat hij half zittend de mis kon opdragen. ‘Zo,’ sprak hij tot de kerkgangers, ‘neem eerst maar even de tijd om te lachen.’
Dit verhaaltje is tekenend voor de humor waarmee De Kok in het leven staat. Maar ook in de kerk. In elke preek verwerkte hij wel een anekdote. Die vormde dan tevens steevast een bruggetje naar een gebeurtenis of Bijbelse passage waar je van kon leren.
Want het leraarschap zat hem als gegoten en nog steeds.
‘Waar ik het van heb? Ik zou het niet weten. Misschien zit het ‘m in de genen. Vier van mijn zeven zussen zijn allemaal onderwijzeres geweest en mijn broer die econoom was bij een grote verzekeraar gaf ook part-time les aan studenten van de Haagse automobielschool. Zelf ben ik hoogleraar op de universiteit geweest en heb ik lesgegeven op de priesteropleiding.’

Monseigneur De Kok staat er bekend om hoe graag hij zijn kennis deelt, maar daarbij heeft hij wel een kanttekening. ‘Het past me niet om anderen de les te lezen of de regeltjes te vertellen. Voor mij telt dat kennis mensen inzicht geeft in het waarom van hun doen en laten. Hoe ze daar verder mee willen gaan, nou daarover staat genoeg in het evangelie.’

Een dierbaar beeld van de Paulus vormt voor De Kok de ‘enorme’ aandacht voor kinderen en jongeren. Het Paulusjongerenkoor is daarvan een sprekend voorbeeld. Met extra veel plezier kijkt hij terug op de kindervieringen. De eerste keer zeg ik tegen de kleintjes: ‘nu praat ik met jullie, en jullie papa’s en mama’s zijn nu aan de beurt om te luisteren’. Dat was lachen voor de kinderen en ik genoot mee.

Een gebeurtenis die hem nog bijstaat als de dag van gisteren was de inderhaast georganiseerde samenkomst in de Pauluskerk op Nieuwjaarsdag in 2009. Een lid van het Paulusjongerenkoor was terwijl hij op oudjaarsavond vuurwerk afstak aangereden en op slag dood. De kerk zat vol, iedereen rouwend om zijn dood. ‘Ik ging ook, ik wist niet beter te doen dan zijn vrouw met wie hij net getrouwd was, een innige omhelzing te geven.. Ik heb me in de Paulusgemeenschap heel goed thuis gevoeld.’