De presentatie van prijswinnende duurzame ontwerpen voor de Domkerk en acht andere kathedralen tijdens de Design Week valt in Utrecht in vruchtbare aarde. Tweeëntwintig deelnemers aan de workshop Duurzaam Utrecht 2030 op 9 oktober riepen kerken op om voor te gaan in duurzame ontwikkeling en de omvorming tot klimaatbestendige steden. Ze formuleerden de volgende aanbevelingen voor kerken.

Theologisch gezien hebben kerken een voorbeeldfunctie, bijvoorbeeld naar Genesis 2:15: God wilde dat Adam de natuur behoudt. Kerkleiders moeten duurzaamheid theologisch doordenken en motiveren op basis van de traditionele opdracht tot rentmeesterschap. De schepping is ons gegeven, we hebben een verantwoordelijkheid voor de schepping. Kerken moeten voorgaan op de terugweg naar inheemse tradities waardoor mensen in harmonie kunnen leven met de natuur. Geïnspireerd door christelijke ethiek en filosofie geven gemeenschappen zoals de Amish, Quakers en makers beweging al het goede voorbeeld. Ze leren kinderen om eenvoud en soberheid te vieren, en trots te zijn dat ze iets creëren, niet dat ze ergens eigenaar van zijn. Paus Franciscus geeft ook handvaten om ons te bezinnen op onze opdracht tot rentmeesterschap over wat wij op aarde samen delen, en ons bewust te worden van wat wij meer hebben verspild dan ons eigen deel, bijvoorbeeld in de Encycliek Laudato Si.

In de praktijk zijn kerkgebouwen in onze stad inefficiënt, met grote ruimtes, vaste gewoontes, en weinig bezoekers. Wijzelf zullen duurzaamheid agenderen in kerkenraden en bij pastores. De beweging Groene Kerken kan actiever spreken met parochies en kerkelijke gemeenten over klimaatverandering en duurzaamheid. Kerken hebben de opdracht om het goede voorbeeld geven, en te werken aan een sobere, energiezuinige kerk. Op korte termijn kunnen ze de verwarming uitzetten of een aantal kerken ’s winters sluiten en met verschillende geloofsgemeenschappen samen kerkgebouwen die moderner en geïsoleerd zijn in de winter door meerdere groepen laten gebruiken. Bovendien kunnen kerken in overleg met de gemeente en omwonenden zonnepanelen op (kerk)daken plaatsen, en de kerkgebouwen beter isoleren.

De kerken hebben ook een maatschappelijke roeping om overheden, maatschappelijke organisaties en alle mensen van goede wil op te roepen tot rentmeesterschap en duurzame ontwikkeling. Wat is de boodschap van kerken aan niet-religieuze burgers? Ons doel is niet om de kerken vol te krijgen, maar de kerk heeft een voorbeeldfunctie. Elke gedoopte heeft de opdracht om voor de aarde en medemensen te zorgen.

Het is onze gezamenlijke opdracht om waarden te creëren voor mens, milieu en economie (people, planet, profit). Door het voorleven van consuminderen en vrijwillige soberheid, en niet materialistische doelen na te jagen moeten kerken promoten dat je niet alleen jezelf moet verrijken, en minder consumptie en hebzucht propageren. De RK wereldkerk kan acties in het mondiale dorp (global village) coördineren tussen en binnen Azië, Afrika, Latijns Amerika en Europa.

Plaatselijk hebben kerken een diaconale zorgtaak en kunnen kerken meewerken aan bewustwording over de beschikbaarheid van milieuvriendelijke technologie zoals waterstoftechnologie. Bovendien kunnen ze klimaatvriendelijke bedrijven en partijen moreel ondersteunen, maar ook aanvullende financiering ter beschikking stellen voor verbetering van isolatie van gebouwen en zonne-energie, bovenop overheidsfondsen.

Concreet kunnen kerkleden en andere burgers in de winter een jas aanhouden in de huiskamer. In Chili doen ze dat al, want er is geen centrale verwarming voor de drie koude maanden in het jaar. Denk na over de eigen omgang met energie. Iedereen kan ook plasticvrij inkopen. Dat is nu lastig in de supermarkt, maar in de kleine winkels in b.v. de Kanaalstraat kan het wel, en het is goedkoper.

De besturen van de RK St. Martinusparochie, Oecumenische Janskerkgemeente Utrecht en het Comité Europadag Utrecht steunen het project en vervolgactiviteiten zijn al in voorbereiding. Lees het volledige verslag hier.